W lipcu bieżącego roku, na stronie Komisji Europejskiej zostało opublikowane zawiadomienie dotyczące właściwego oznaczania alergenów w produktach spożywczych. Przedstawione wskazówki z założenia mają pomóc przedsiębiorcom w zrozumieniu i właściwej interpretacji przepisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/20111 z dnia 25 października 2011 roku w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.
W dokumencie zostały przedstawione pewne kwestie dotyczące opisu substancji alergennych lub powodujących nietolerancje pokarmowe. Poza wyczerpującymi informacjami podanymi w załączniku II dotyczącymi np. zbóż, orzechów inne alergeny zostały dodatkowo opisane, np.:
- „mleko” odnosi się do mleka uzyskiwanego z gruczołów mlekowych zwierząt utrzymywanych w warunkach fermowych, a nie tylko mleka krowiego
- „jaja” odnoszą się do jaj wszystkich ptaków utrzymywanych w warunkach fermowych, a nie tylko do jaj kurzych.
Wytyczne, na które warto zwrócić uwagę:
- w przypadku produktów wprowadzanych pod nazwą jednoznacznie kojarzącą się z alergenem, np. produktów mleczne, należy podkreślić, za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego się od reszty składników, mleko jako składnik powodujący alergie lub reakcje nietolerancji
- w przypadku, gdy nie ma obowiązku podawania wykazu składników, np. w przypadku sera, do którego nie zostały użyte inne składniki niż składniki mleczne, enzymy spożywcze, bakterie i sól, nie ma konieczności umieszczania informacji „ser z mleka”.
- jeżeli w składzie produktu złożonego znajduje się produkt, który zwolniony jest z konieczności podawania składników ale wnosi do gotowego wyrobu alergen, należy podkreślić tylko alergen, np. w składzie produktu zawierającego wino konserwowane siarczynami, napiszemy: wino (zawiera siarczyny) podkreślając słowo „siarczyny”
- mimo, iż do substancji alergennych zalicza się oprócz produktów wymienionych w załączniku II również ich pochodne, to w przypadku bakterii, które zostały wyhodowane na podłożu zawierającym substancje alergenne, np. gluten, nie są one traktowane jako składniki alergenne;
- jeżeli nazwa składnika alergennego jest nazwą złożoną, np. „mleko w proszku”, to można oznaczyć za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego się od reszty składników, tylko składnik wymieniony w załączniku II rozporządzenia, czyli w tym przypadku „mleko”
- jeżeli do produkcji zostały użyte orzechy, konieczne jest podanie konkretnego rodzaju określonego w pkt. 8 załącznika II, tj. migdały, orzechy laskowe, orzechy włoskie, orzechy nerkowca, orzeszki pekan, orzechy brazylijskie, pistacje/orzechy pistacjowe, orzechy makadamia lub orzechy Queensland
- w przypadku, gdy żywność zawiera kilka składników pochodzących od substancji alergennej, nie jest konieczne powtarzanie nazwy substancji wymienionych w załączniku II przy każdym ich wystąpieniu, np. żywność zawierająca dodatki do żywności, nośniki i substancje pomocnicze będące pochodnymi pszenicy można etykietować następująco:
„… – Dodatek (1)
– Dodatek (1)
– Nośnik (1)
– Substancja (1) – ...”
(1) z pszenicy (przy czym słowo „pszenica” musi być podkreślone)
- produkty zawierające gluten:
- w składzie produktów otrzymanych ze zbóż zawierających gluten, konieczne jest podawanie na etykiecie gatunku zboża, np. ocet ze słodu jęczmiennego, płatki owsiane. Można w tym przypadku dodatkowo podać informację „zawiera gluten” ale jest to informacja fakultatywna.
- Nie wystarczy użyć tylko nazwy „orkisz”, „khorasan” lub „durum”, lecz wymagane jest wyraźne odniesienie do zboża, czyli w tym przypadku do „pszenicy”.
- W przypadku dodania glutenu do produktu, konieczne jest podanie informacji o rodzaju zboża, z którego pochodzi, np. gluten (pszenica), dekstryna (zawiera pszenicę)
- generalnie (poza kilkoma wyjątkami) nie ma możliwości dobrowolnego powtórzenia informacji o alergenach poza wykazem składników; nie można również używać słowa „zawiera”, po którym podawana jest nazwa substancji
W przytoczonym dokumencie zaznaczono, iż wykaz substancji alergennych nie jest wykazem zamkniętym. Komisja Europejska systematycznie analizuje doniesienia naukowe i na tej podstawie uaktualnia wykaz. Na przykład, zgodnie z decyzją wykonawczą Komisji z 1 lipca 2014 roku nr 2014/424/UE zezwalającą na wprowadzenie do obrotu białka rzepakowego, na etykietach zawierających ten składnik, konieczne jest podanie informacji o możliwości spowodowania reakcji alergenne u osób uczulonych na gorczycę i produkty pochodne.
